Хэвлэх


2024-11-27 04:30:26http://mongoltoli.mn/

ТҮРҮҮ

1. Толгой, тэргүүн, орой: гол түрүү (тэргүүн хэсэг), хулгайн түрүү (хулгайч нарын ахлагч), түрүү сүүлгүй (эхлэл төгсгөлгүй), толгой түрүү [хоршоо] (а. Хүн, амтны биеийн толгой хэсэг; б. Юмны эх зах) - Урьдынхтайгаа адил томоогүйтэж мориныхоо толгой түрүү рүү учиргүй битгий балбаж бай. Морио сайхан арчилж яв. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., толгой түрүү өвдөх (толгой өвдөх), түрүү хэлбэрт баг цэцэг [ургамал] (бариулгүй цэцгүүд нь гол тэнхлэг дээрээ шууд ургадаг баг цэцгийн нэг зүйл);


2. [шилжсэн] Тэргүүн, магнай - Төхмийн найрын уяан дээр түмэн гайхаад бараагүй, төрийн наадмын бариан дээр түрүү магнай алдаагүй. Ж.Бадраа. Уяхан хорвоон хань., түрүү авах (уралдаан тэмцээнд манлайлах, түрүүлэх), түрүү морь (а. Түрүүнд явах морь; б. Түрүүлсэн морь) - Хулан бүх хүч тэнхээгээрээ хурдалж өмнөө явсан хоёрыг гүйцэж, түрүү морины бараг сүүлэнд нь тулж очив. Д.Гармаа. Хулан зээрд., түрүү магнай [хоршоо] (тэргүүн магнай), бөхийн түрүү магнай (бөхийн манлайлагч), үзүүр түрүү (бөхийн барилдаанд тунаж үлдсэн хоёр бөх), уулын түрүү (уулын орой), түрүү гарсан чихнээс, сүүлд ургасан эвэр урт [зүйр цэцэн үг] (бага залуу гэж басах хэрэггүй гэсэн санаа);
3. Ургамлын жижиг толгой: цэцгийн түрүү (цэцгийн жижиг толгой), дэрсний түрүү (дэрсний жижиг толгой).

--oOo--