Хэвлэх


2024-06-30 04:12:15http://mongoltoli.mn/

АШИГ

1. Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхэд зарсан зарлагаас илүү гарсан орлого: ашиг багатай (орлого багатай, орлого муутай), ашиг ихтэй (орлого ихтэй), ашиг олох (олз олох, орлого олох) - Арван сая төгрөгийн цэвэр ашиг олжээ. “Үнэн” сонин., цэвэр ашиг (цэвэр олз, цэвэр орлого), ашиг орлого [хоршоо] (орж байгаа болон ашиг болж буй зүйл), хувь ашиг [хоршоо] (олсон ашгаас хүртэх хувь), ашиг алдагдал [хоршоо] (зарлагаас илүү гарсан орлого болон орлогоос илүү гарсан зарлага), ашиг шимтгэл [хоршоо] (орлогоос хууль ёсоор хурааж авах хувь, шимтгэл);


2. Өртөг зарлагагүй орох олз, юм: ашиг харах (олз горилох), ашгаа хуваах (олзоо хуваах) - Ажлаа хамт хийчихээд ашгаа хувааж авдаг. Д.Пүрэвдорж. Талын туяа., ашгийн шимтгэл (ашгаас авах хувь), ашигт шунах (олзонд шунах, ашиг олох гэж улайрах), ашиг завшаан [хоршоо] (олох, ашиглах боломж, далим) - Амин хувийн ашиг завшаан хайсан арга зальтай юм. А.Дашням. Өлзийнарангийн өчил., ашиг нэр [хоршоо] (нэр төр хөөцөлдөх сонирхол) - Ашиг нэрийг эрхэмлэх болсонд ач хөвгүүд баатрууд мөн арслан адил омогшино. Замлин Сэнчиний намтар оршив., ашиг олбор [хоршоо] (олз олбор) - Сав суулга дархлан хийж, ашиг олбор арвин болсон. А.Дашням. Хүрэндэлтийн хүүхэн., ашиг олз ~ олз ашиг [хоршоо] (аливаа зүйлээс илүү гарсан орлого) - Өнөө эзэддээ хөнөөл бологч ашиг олзыг биестээ оруулжээ. Ж.Боккаччо. Декамерон., ашиг тус [хоршоо] (а. Ашиг орлого; б. Эрх ашиг), ашиг хишиг [хоршоо] (олз хишиг, ашиг шим) - Хүн юуг ч гаршуулж, тэтгэн тэжээж, ашиг хишгийг нь хүртэж болно. Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., ашиг холбогдол [хоршоо] (ач холбогдол) - Хараахан өөрийн хэрэг нь ашиг холбогдол үлэмжхэн тул явахаа больжээ. Ж.Верн. Арван таван наст капитан., ашиг хонжвор [хоршоо] (ашиг хонжоо), ашиг хонжоо [хоршоо] (худалдаа, наймаанаас хонжиж олсон юм) - Ашиг хонжоотой бол ямар ч хэрэг хийхээс буцахгүй. Ж.Пүрэв. Гурван зангилаа., ашиг эд [хоршоо] (эд сонирхол) - Ашиг эдийн тул худалдаачдыг дээрэмддэг. Модны шастир;
3. Байгаль дэлхий, мал аж ахуйгаас олох чухал хэрэгцээтэй зүйлс, хишиг: байгалийн ашиг (байгалийн хишиг), малын ашиг (малын хишиг, малаас гарах бүтээгдэхүүн), ашиг шим [хоршоо] (үр өгөөж, хэрэгцээт зүйл);
4. Эрх ашгийн сонирхол: ашиг сонирхол [хоршоо] (хүсэл зорилго, эрх ашиг), ашиг сонирхлын зөрчил (хүсэл зорилго, эрх ашитухайн этгээд ямарваа үйл ажиллагаанд өөрийн ажил олгогчид сөргөөр нөлөөлөх эдийн засгийн болоод хувийн эрх ашигтай байх явдал), эд хөрөнгийн бус ашиг сонирхол (материаллаг эд хөрөнгийг эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулахтай холбогдож үүсэхээс бусад бүх төрлийн ашиг сонирхлын харилцаа), үр ашиг [хоршоо] (а. Цэвэр ашиг; б. Хэрэг явдлаас гарах үр дүн, өгөөж), ашиг эрмэлзэл [хоршоо] (олз эрмэлзэл), эрх ашиг [хоршоо] (нийтийн үйлсийн төлөө үр дүнтэй ажиллах хэм хэмжээ);
5. Тустай сайн зүйл - Хот орсон минь ашиг болов. Г.Дүйнхэржав. Арилшгүй мөр., ашиг занги [хуучирсан] (ард олны эрх ашгийг хамгаалагч).

--oOo--