2024-07-29 12:39:17http://mongoltoli.mn/
1. Бүрэн бүтэн юм буюу хамт байх зүйлийг хэсэг бусаг болгох, хэсэглэн салгах, тасдах - Очир бэйсийн хошууг тасалж түшээ гүн Хатанбаатарын хошуу байгуулсан тухай зарлиг, энэ хэргийг эрхлэн гүйцэтгүүлэх түшмэл томиллоо гэсэн байлаа. С.Удвал. Их хувь заяа., товч таслах (оёсон товчийг салган унагаах), утас таслах (утсыг хэсэглэн салгах), уяа таслах (уяа хэсэг болгон салгах), огтлон таслах (ямар нэг зүйлээр зүсэн салгах);
2. Зогсоох, болиулах: дипломат харилцаагаа таслах (дипломат харилцаагаа зогсоох), горьдлого таслах (горьдож найдах зүйлгүй болгох), үг таслах (ярьж байсан яриаг нь болиулах) - За тийм шүү дээ хүүхээ гээд Хас-Очирын үгийг тасалж, одоо тэр хоёр их ачтай хүн маань байна уу? Үгүй юу? гэв. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., ураг таслах (ургийн хөгжлийг зогсоох), уг язгуураар нь таслах (аливаа хэрэг явдлыг үндсээр нь байхгүй болгох, зогсоох), яриа таслах (бусдын ярианы дундуур орж яриаг нь зогсоох) - Гэтэл өндөр гоолиг биетэй хүрэн бор царайтай хорь гаруй насны эр орж ирэн тэдний яриаг таслав. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн;
3. Байнга байх, заавал хийх зүйлийг орхих, зогсоох - Хишигт хүн ээлжээ тасалбал тэр ээлж тасалсан хүнийг гурван бэрээ жанчъя. Монголын нууц товчоо., ажил таслах (а. Ажилдаа ирэхгүй байх, өнжих; б. Даалгасан үүргийг үл биелүүлэх), хичээл таслах (түр хугацаагаар хичээлд оролцохгүй эзгүй байх), хурал таслах (хуралд суулгүй орхих);
4. Үл биелүүлэх: төлөвлөгөө таслах (төлөвлөгөө үл биелэгдэх) - Гэтэл эдний эгч, ээж болох зарим саальчид булаг шиг сүүтэй бүдүүн үнээ авсан хэр нь төлөвлөгөөгөө тасалж олны шившиг болоод байх юм. С.Лочин нар. Галтай залуу нас., ажил таслах (а. Даалгасан үүрэг даалгавар үл биелүүлэх; б. Ажилдаа үл ирэх);
5. Хэрэг заргийг шийдвэрлэж дуусгах, нэг тийш болгох: таслан шийтгэх (хэргийг нэг тийш болгох), зарга таслах (зарга шийдэх, заргыг хоёр тийш нь болгох) - Ма ван та үхрийн заргатай хоёрыг тасалж аль, бид шийдэж чадаагүй гэж түшмэл гуйна. С.Удвал. Их хувь заяа., хэрэг таслах (хэрэг шийдэх, хэргийг нэг тийш нь болгох), шүүн таслах (шүүн хэлэлцэж дуусгах), маргаан таслах (маргааныг хоёр тийш болгон шийдвэр гаргах) - Төрийн хэргийг зөвшилдөн товчлон шийтгүүлбээс зүүн баруун түмний хооронд үргэлж гардаг элдэв маргааныг хялбархан тасалж болно. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан;
6. Байнга хангадаг зүйлээ нийлүүлэхийг болих: сүүгээр таслах (сүүгээр тогтмол хангаж чадахгүй байх), махаар таслах (махаар сайтар хангаж чадахгүй байх, махны хангалт муу хийх);
7. Цахилгаан, шугам холбоог нь салгах: тог таслах (тоггүй болгох), залгуур таслах (ямар нэг тогоор ажилладаг зүйлийг тэжээлээс нь салгах), утас таслах (утсаа салгах);
8. [шилжсэн] Амийг нь егүүтгэх: амийг нь таслах (алах) - Тос тайхар чулуугаар толгой руу нь нэг цохиж амь голыг нь тасалж арьс ширийг нь өвчөөд нэгэн гартаа махыг нь нөгөө гартаа арьсыг нь авч орж ирэв гэнэ. Халх ардын тууль., голыг нь таслах (алах);
9. [шилжсэн] Устгах, үгүй хийх - Хов жив оруулбал холдож салалгүй харин хоёр нүүрээр учирч хор хөнөөлийг тасалж байя. Монголын нууц товчоо.