1. Утга агуулга, учир шалтгааныг дэлгэрүүлэн тайлж хэлсэн ба бичсэн зүйл - Үлгэр өгүүлэл гэгч юу болох тухай маш товчхон тайлбарыг өгүүлнэ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., тайлбар бичих (тухайн зүйлийг учрыг тайлан бичих), тайлбар толь бичиг (үгийн утгыг дэлгэрүүлэн тайлбарласан толь бичиг), тайлбар сэлт (ном бичиг зохиолын тайлбар болон бусад зүйл), тайлбар хавсаргах (нэмэн дэлгэрүүлсэн зүйл тусад нь хавсаргах), тайлбар хийх (тухайн зүйлийг илүү тодорхой ойлгомжтой болгох үүднээс нэмэн дэлгэрүүлж тайлбарлах) - Тайлбар хийвэл зохих байсан. В.Инжаннаши. Нэг давхар асар., зургийн тайлбар (зургийг хаана, хэзээ, хэнтэй, яагаад авхуулах болсон тухай үзэгчдэд нэмэлт мэдээлэл өгөх зорилгоор хийсэн тайлбар), үгийн тайлбар (утга нь бүрхэг үгийн утгыг тайлсан тайлбар), зүүлт тайлбар [хоршоо] (тухайн зүйлийн талаарх нэмэлт мэдээлэл, ишлэн авсан ном зохиолын нэр зэргийг доор нь хадсан болон ард нь хавсаргаж өгсөн тайлбар), тайлбар нэмэлт [хоршоо] (ямар нэгэн зүйлийг нэмж тайлбарлан нөхвөрлөсөн нь);

---

2. Шалтаг: тайлбар тавих (шалтаг, шалтгаан хэлэх) - Тэд тайлбар тавиад халгаасангүй. С.Лочин. Газрын дуун;

---

3. Олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслийн тогтолцоонд нийгэм, улс төрийн чухал үйл явдал, бичиг баримтыг тайлбарладаг задлан шинжилгээний нэгэн шуурхай төрөл.