Хэвлэх


2024-08-28 01:18:07http://mongoltoli.mn/

ТАГНАЙ

1. Амны хөндийг хамрын хөндийнөөс зааглах нэхдэс, амны доторх дээд хонхор: хатуу тагнай (яс болон булчингаар бүтсэн тагнайн өмнүүрх хэсэг), зөөлөн тагнай (хэлхээ нэхдэс болон булчингаар бүтсэн тагнайн хойгуурх хэсэг), тагнай хорсох (амны доторх дээд хонхорхой хорсох) - Тамхи хэтрүүлж татсанаас бохь амтагдан хэл тагнай нь хорсоно. Б.Нямаа. Арандалынхан., тагнай таших (хүний гайхах, халаглах зэрэгт хэлээ тагнайд хүргэн дуугаргах) - Тас базаж алахаар тагнай ташин айсуй. Халх ардын тууль., тагнайн исгэрээ (хэл, тагнай хоёрын завсраар хий шахаж исгэрэх урлаг), тагнайн ташил (хэлний үзүүрээр хатуу тагнайг товшин эгшиг үүсгэх урлаг), тагнайн хөөмий (түгжсэн амьсгааг хатуу тагнайн чигт шахаж эгшиг үүсгэх), тагнайн эгшиг (тухайн эгшгийг дуудах үед тагнай оролцдог эгшиг), тагнайн хуниас (тагнайн хонхорт байх үелсэн зүйл), *тагнай хужирлах (а. Амттай, дуртай зүйлээ идэж уух; б. Тамхи шунан татах) - Танил найзууд учрах завшаанд танхи шившин ундны газар тавирч нутгийн анх дарсанд тагнай хужирлаж тухлан сууна. Д.Пүрэвдорж. Нар тойрсон зам., тагнайных нь уураг хатаагүй, тахимынх нь баас арилаагүй [зүйр цэцэн үг] (нас бага, амьдралын туршлага багатай гэсэн санаа);


2. Тагнай мэт үелүүлэн иржгэр гаргаж хийсэн хээ: тагнай гаргах (тагнай хээ, дүрс гаргах), тагнай хээтэй (тагнай шиг үелсэн иржгэр хээтэй), тагнайтай даавуу (цагаан ямбуу, цуу ямбуу), тагнай хагшаас (голын голдрилын өргөнийг нийтэд нь буюу ихэнхийг эзлэн орших хөдөлгөөнт хагшаасны онцгой хэлбэр);
3. Мод мэтийн зүйлийг залгахад гарсан догол, хэрчлээс: уурганы тагнай (уурганы үзүүр ба ёзоорын залгааст гаргасан догол);
4. Адууны тагнай зузаарах нэг зүйл өвчин: тагнай тусах (адуу тагнай зузаарах өвчин тусах), тагнай хатгах (адууны тагнайг хатгаж цус гарган эмчлэх);
5. Эгц өндөр уулын тагнай мэт үелээ гарсан хажуу хэсэг: тагнай огтлох (уулын тагнайн хэсгийг хөдлөн огтолж явах).

--oOo--