Хэвлэх


2024-08-27 10:55:17http://mongoltoli.mn/

ӨӨХ

1. Хүн, амьтны биед махтай алаглан байх тосорхог зүйл, илчийг хамгийн удаан хадгалдаг эд: амьтны өөх (амьтны биед байх тосорхог эд), өөхөн тос (малын махны өөхийг шаргааж гаргасан тос), өөхөн дэн (өөхөн тосонд гол хийж асаах дэн) - Өөхөн дэнгийн гэрэлд сүүмэлзэн сууна. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., өөхөн тарга (нас гүйцсэн малын булчин бүдүүрч, мах сууж таргалсны дараах тарга, мах суусны дараа өөх зузаарах үе), өөх халиадах (өөхийг нимгэн зүсэх), өөх цацах (мал ногоонд цадан таргалж эхлэх) - Ургамлын шимт бодис элбэг үед малын биед мах суун өөх цацаж эхэлнэ. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., өөх суух (мал таргалах), өөх царцах (тосорхог эд царцан хөлдөх), өөх тос [хоршоо] (амьтны гаралтай усанд үл уусах нүнжигт бодис), мах өөх [хоршоо] (хүн, амьтны яс, арьсны завсар байх зөөлөн эд) - Малын биед мах өөх сууж хуримтлагдан хүч тарга авна. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага;


2. Өөх шиг цагаан: өөхөн чулуу (хадан цагаан, өөхөн цагаан зэрэг зарим чулуулгуудын ерөнхий нэр) - Бид жижиг цагаан өөхөн цагаан чулуу түүж тоглодог байсан сан. “Цог” сэтгүүл., *өөхөнд хучсан бөөр шиг (эрх танхи, дур зоргоороо) - Бас энэ муу Сайнцогийг өөхөнд хучсан бөөр шиг байлгахыг яана гэж хүмүүс бас хэлж байлаа. Ж.Пүрэв. Ундрах инженер., өөхлөг тажигдаахай [амьтан] (Казахстан, Хятад, Монголын говь хээрт нутагладаг, алагдаагынхан овгийн тав аравны таван сантиметр урт, арван дөрвөн грамм хүртэл жинтэй нэгэн зүйл өчүүхэн жижиг мэрэгч, намар ичээлэхийн өмнө их таргалж, арван таван сантиметр урт сүүл нь өөхлөн бүдүүрдэг), өөх ч биш булчирхай ч биш [зүйр цэцэн үг] (хоёрын хооронд, гурвын дунд гэсэн санаа), өөх өгсөн хүнтэй өглөө босоод заргалдах [зүйр цэцэн үг] (тус болсон хүндээ буруу санах гэсэн санаа).

--oOo--