Хэвлэх


2024-10-04 05:39:09http://mongoltoli.mn/

ӨД

Шувууны биед ургасан хоёр талаараа үсэрхэг сэртэнтэй хөндий эвэр гуурс: өдний гуурс (өдний голд байдаг хөндий эвэрлэг зүйл), шувууны өд (шувууны үс) - Өд сөдөө сэгчиж нарийхан хөлөө ээлжлэн өргөж хүзүүгээ сунгаж харагдав. М.Чимид. Алтан номын үсэг., өд хатгах (шувууны үс хатган зоох) - Шувууны өд хатгасан малгайтай өндөр хүнийг ч бас саналаа. Г.Гофман. Хар генерал., өдөө шилгээх (шувуу үс ноолуураа сэгсрэх) - Далавч өдөө шилгээн гүвлээ. С.Дашдооров. Миний ард түмэн., өдөн гөвүүр (шувууны өд нийлүүлэн баглаж хийсэн тоос гөвөх хэрэглэл), өдөн дэрвүүр (шувууны далавч, өдөөр хийсэн дэвүүр), өдөн малгай (өд мэт зөөлөн үсээр хийсэн малгай), өдөн хүрэм (өдөөр хийсэн хүрэм), өдөн үүл (сэмжин үүл), өдтэй бичиг (маш яаралтайг илтгэн, шувууны өд нааж илгээсэн бичиг) - Өдтэй бичиг нь өртөөгөөр дамжина аа хөө. ААЗ., өд жигүүр [хоршоо] (шувууны үс ноос болон далавч), өд сөд [хоршоо] (шувууны үс ноолуур) - Шувууны ангаахай ч өд сөдөө ургахаар үүрээ орхиод явчдаг шүү дээ. С.Эрдэнэ. Хонгорзул., өд сөд нь гуужих (өд сөд нь зулгаран унах), өд өрвөлөг [хоршоо] (шувууны үс ноос, чандар), *өд сөд нь ургаж гүйцэх (насанд хүрэх, том болох), *өд жигүүр болох (хань хамсаатан болох), өднөөс хөнгөн, сумнаас хурдан [зүйр цэцэн үг] (мал имнэх, хөнгөлөхөд хэлэх үг) - Өднөөс хөнгөн сумнаас хурдан дүр дүр гэж хурга ишгийг хөөрхий болгодог сон. Л.Түдэв. Нүүдэл суудал., өдөн цэцэг [ургамал] (ой мод, бут ширэнгэ, голын хөвөө, нуга газар ургана), хүн нэрээ, тогос өдөө [зүйр цэцэн үг] (нэр төрөө бодох нь чухал гэсэн санаа).

--oOo--