1. Хаалттай битүү зүйлийг онгойлгох: захиа нээх (захианы дугтуйг задлан онгойлгох), хаалга нээх (үүд онгойлгох, дэлгэх) - Т‎эгэх‎ээр нь мань Хайдав хаалгыг нь н‎ээгээд хартал нөгөө олон хутагт хувилгаад сууцгаахыг үзэж их л гайхан өрөвджээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., гал н‎ээх (буудах) - Т‎‎эднийг хараад Төмөр: Одоо гал нээе! г‎эв. Ч.Лувсанжав. Дамдины бага хүү., ам нээх (дуугарах) - Өнөөх лам хүн маань ам н‎ээв. Л.Түд‎эв. Уулын үер., нүд нээх (а. Дээд доод хоёр зовхио салгах  - Үхэх нь, бурхан минь гэж Бизъяа дуулдах төдий хэлээд нүд нээмээр завдсанаа дахин анив. З.Баттулга. Хөх тэнгэр; б. Төрсөн хүн, амьтны анх удаа харах нь - Нүдээ нээсэн гөлөг нэг хөөрхөн. Ертөнцийн гурван хөөрхөн; в. [шилжсэн] Юм үзэж нүд тайлах), *нээхтэй хаахтай (олон ааштай хүн), *ам нээвэл, уушги нээх (нэгэнт л ярьж эхэлсэн бол сэтгэл доторх бүхнээ бүгдийг нь гаргаж хэлэх хэрэгтэй гэсэн санаа) - Анги ламтан та ам нээвэл, уушги нээ гэдэг сэн. О.Цэндсүрэн. Халуун салхи., ханш нээх (ичигсэд хөдлөх; билгийн улирлын зурхайн ёсны жилийн хорин дөрвөн улирлын нэг, аргын улирлын дөрөвдүгээр сарын эхний арав хоногийн дотор тохиолдоно), нүүхэд унаа, нээхэд түлхүүр [зүйр цэцэн үг] (тухайн зүйлийг хийхдээ өөрт нь таарах багаж хэрэгслийг ашиглах гэсэн санаа);

---

2. Ажил төрлийг ‎эхлүүл‎эх, саадгүй болгох: үзэсгэлэн нээх (үзэсгэлэнг олон нийтэд үзүүлэхэд бэлэн болох), уурхай нээх (газрын баялагтай газарт үйлдвэр байгуулах), хурал нээх (хурал эхэлснийг мэдэгдэн үг хэлэх) - Одоогийн Сүхбаатарын чөлөөнд тусгай шин‎э инд‎рийг байгуулж анхдугаар хурлыг нээлээ. Д.Гонгор нар. Д.Сүхбаатарын тухай дурдатгалууд., данс нээх (а. Ямар нэгэн зүйлийг данслан хөтлөхөөр болж тусгай дэвтэр гарган бичих; б. Байгууллага, хувь хүн арилжааны харилцах данстай болох), зам нээх (а. Явах замыг бартаа багатай, саадгүй болгох; Шинэ зам ашиглалтад оруулах; б. [шилжсэн] Шинэ боломж олох);

---

3. [шилжсэн] Зодох, цохих: хамрыг нь нээх (хамар луу нь цохиж цус гаргах), намалдгийг нь нээх (хамраас нь цус гартал зодох, жанчих).