Хэвлэх


2024-07-07 11:18:26http://mongoltoli.mn/

НОГОО

1. Бут модонд үл тооцогдох гандаагүй өвс, ургамал: ногоо соёолох (өвс ургамал ургаж эхлэх) - Хавар болж, цас ханзран, ногоо соёолж, яргуй гарах үед хангай нутаг юутай сайхан. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., ногооны сөл (өвс ургамлын намар цагийн шим шүлт‎‎эй нь), ногооны хөөнгө (өвс, ургамлын ургах үед татах хөх униар), нялх ногоо (өвс, ургамал дөнгөж ургаж буй нь), хэнз ногоо (өвс ногоо хагдарсан хойно дахин шин‎ээр ургасан өвс, ургамал), хөх ногоо (нялх цухуйж буй ногоон ургамал), ногоо идэх, ногоонд орох (а. Төл мал өвс, ургамал идэж сурах; б. Хавар өвс, ургамал ургаж мал идэх), ногоо хөөх (хавар өвс, ургамал ургаж эхлэх үеэр мал өвс ногоо эрж бэлчээрлэх), ногоо чимхлэх (а. Дөнгөж цухуйж байгаа нялх ногоог түүж идэх; б. Нялх төл ногоог ганц нэгээр зулгаах), зүлэг ногоо [хоршоо] (нуга хөндийн чийглэг газрын өвс ургамал), өвс ногоо [хоршоо] (өвс, ургамал), ургамал ногоо [хоршоо] (а. Өвс, газрын гарц; б. Тариалсан олон зүйл ургамал), цэцэг ногоо [хоршоо] (өвс, ургамал), ногоо хатгах (хавар ногоонд цадсан малын тоглох), нар дээр байхад, ногооны сөлтэй байхад [зүйр цэцэн үг] (нас залуу байх);


2. Хоол хүнсэнд хэрэглэх ургамал: хүнсний ногоо (хоол, хүнсэнд хэрэглэх ургамал), ногоотой шөл (хүнсний ногоо оролцуулан хийсэн шөл) - Хоёр дарга учрыг олох санаатай ойртон очвол айлын хар нутаг дээр хаягдсан тэр юм нь шуудайтай ногоо байлаа. Л.Түдэв. Нүүдэл., ногоо услах (хүнсэнд хэрэглэхээр тарьсан ургамлаа услах) - Хаваржин газар хагалж, зунжин ногоогоо услах юм. О.Цэндсүрэн. Халуун салхи., ногоо дарах (хүнсний ургамлыг давслан хадгалах), ногоо зарах (хүнсэнд хэрэглэх ургамлыг зарж борлуулах), ногооны газар (хүнсний ургамал тариалах газар), ногооны зоорь (хүнсний ургамал агуулж хадгалах газар), ногоон хүл‎‎эмж (ногоо тарихад зориулан барьсан битүү, г‎эрэлтэй байр), ногоон хүрээлэн (ногоо тарьсан газар), нарийн ногоо (сонгино, жууцай зэрэг ургамал), жимс ногоо [хоршоо] (хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ сэлт), ногоо тариа [хоршоо] (хүнсэнд хэрэглэх төрөл бүрийн тариа будаа болон ургамал), төмс ногоо [хоршоо] (төмс болон хүнсэнд хэрэглэх бусад ногоо).

--oOo--