Хэвлэх


2024-08-27 10:10:11http://mongoltoli.mn/

ДЭМИЙ

1. Учир зүйг дагахгүй, дур зоргоороо: дэмий амьтан (тус дэмгүй, хэрэггүй этгээд) - Хэрэв энэ замаар явбал буддын шашны мухар хүрээнд эргэлдэж хэнд ч тус бололгүй юу ч үзэлгүй нэгэн дэмий амьтан болж насыг барна. Ц. Дамдинсүрэн. Маршал Чойбалсангийн бага нас;


2. Хэрэггүй, үр ашиггүй: дэмий тэнэх (зорилгогүй тэнэх, сэлгүүцэх) - Тэр залуу ажил хэрэг гарахгүй л бол, айл хэсэж дэмий тэнэх эр биш гэж Ширбазар бодовч түүнийг дотроо сэмхэн хүлээсээр л байлаа. Б. Нямаа. Чулуут нутгийн бүсгүй., дэмий үг ярих (хэрэггүй үг ярих), дэмий юм (хэрэг багатай, илүүц зүйл) - Манай айлын Сосор гуай ойрдоо нэг дэмий юм яриад байх болжээ. Э. Оюун. Би эндээс явахгүй., дэмий балай [хоршоо] (а. Тодорхой зорилгогүй, зүй ёсонд нийцэхгүй; б. Ухаан санаа эрүүл биш) - Юм бүхнийг энэ хариг авгайн санаанд нийлүүлэх гэж оролдох тусам хариуд нь дэлхий ертөнцөд багтамгүй дэмий балай үг улам их сонсдог болов. С. Бадраа. Улаанбаатар минь сайн байна уу., хий дэмий [хоршоо] (хэрэггүй хоосон, үр ашиггүй) - Пил шодон зээрд морио хар хурдаар нь давхиулсаар очвоос гэр нь шатаад улаан нүүрс болж байх бөгөөд эмгэн нь хий дэмий агадан сандарч тойрон гүйнэ. Л. Түдэв. Нүүдэл суудал., дэмий яарвал мартана, дэндүү ямбалбал өвдөнө [зүйр цэцэн үг] (юм хэр хэмжээнээсээ хэтэрвэл түвэг яршиг болдог гэсэн санаа) - Тэр дэмий гэж нөхөд нь шуугилдав. Ч.Чимид. Хавар намар;
3. Учрыг олохгүй - Хоолойгоо гараараа дарж байгаад өрөвдмөөр сөөнгө дуугаар юм ярихад нь хэл мэдэхгүй хүүхдүүд дэмий л бүлтгэнэн байна. С.Эрдэнэ. Өгүүллэгүүд.

--oOo--