Хэвлэх


2024-07-24 07:24:13http://mongoltoli.mn/

ДУУДАХ

1. Өөрийн зүг ирэхийг урьж, урин өгүүлэх: онгод дуудах [шашин] (бөө буухаар онгодоо урин залах);


2. Иртүгэй хэмээн гараар дохин зангах: зарлан дуудах (цэргийн албанд дайчлан татах) - Ирсэн залуу сум орно гээд цэргийн зарлан дуудах бичиг үзүүлэв. Ж. Лхагва анхны хайрын дууль., түргэн дуудах (эмнэлгийн түргэн тусламж дуудах), утсаар дуудах (харилцах утсаар хэлж ирүүлэх), үхэл нь дуудах (үхэх шалтгаан ургах), холоос дуудах (холоос ир гэж хэлүүлэх), дуудах дохио (даллан ирүүлэх дохио зангаа) - Чинбат кабиндаа орон хувцсаа сольж өмсөн машинаа асааж хэд хүчтэй хаазалснаа намайг дуудав. Ч.Алагсай. Алтайн зад; 2. Цолыг өндөр дуугаар аялгуулан өгүүлэх: бөхийн цол дуудах (бөхийн цолыг чангаар аялгуулан хэлэх), морины цол дуудах (морины цолыг өндөр дуугаар нийтэд зарлан магтах);
3. Өндөр дуугаар унших, уншиж өгөх: дуудах аялга (үг хэлэх дууны өвөрмөц байдал), шүлэг дуудах (шүлэг унших), захиа дуудах (захиа унших), дуудан хэлэх (үг бүрийг чанга дуугаар тодорхой хэлэх); 3. Сэрээх, чимээ өгөх: дуудан сэрээх (үг хэлж, нойроос сэрээх) - Пунсалаа! Босоорой! гэж ээж нь дуудав. Ч.Алагсай. Алтайн замд;
4. Нэрийдэх, нэрлэгдэх: нэрээр нь дуудах (нэрийг нь цохон хэлж, авчрах) - Дуудах нэрийг аав ээж өгдөг, дуурьсах нэрийг өөрөө олж авдаг. ААЗ;
5. Худалдах юмны жинхэнэ өгөх үнийг шууд хэлэхгүй, илүү үнэ хэлэх: үнэ дуудан худалдах (үнэ хаялцуулан худалдах);
6. Уриалах: ирүүлд дуудах (ирүүл хийхэд уриалах), уриалах дуудах [хоршоо] (олныг ямар нэг үйл хэрэгт ятган уриалах);
7. Доромжлох, мууг нь хэлэх: хүний мууг дуудах (аль муугаар нь хэлэх), паянг нь дуудах (бүх муу муухайг нь хэлэх), мууг нь дуудаж, муухайг нь илрүүлэх [зүйр цэцэн үг] (аль мууг нь олны өмнө ил гаргах гэсэн санаа).

--oOo--