Хэвлэх


2024-07-26 12:58:30http://mongoltoli.mn/

ДАРХАН

1. [хуучирсан] Алба татвар зэргийг тээхгүй эрх дархтай болсон хүн - Одоо миний шадар Хорчи нум сум агсагч цэрэг болж, хуримд хундага дэвшүүлж дархан эрхтэй жаргаж явтугай гэж зарлиг болов. Монголын нууц товчоо;


2. Ховор амьтан ургамал зэрэг юмыг үржүүлэх, хамгаалах зорилгоор авах, авлахыг улсаас хориглон цаазалсан газар: дархан цаазтай газар (дур мэдэн эзэмших, ашиглах хориотой газар) - Рашаан ус горхитой дархан Богд уулын даамал их алдар нь даяар өргөн... Монгол ардын аман зохиолын дээж., онгон дархан [хоршоо] (хүн, амьтан хүрч хөндөөгүй болон хөндөж болохгүй хэмээн дархалж эрхэмлэсэн ариун зүйл) - Сэтгэлийнхээ гүн дэх сүрлэг энэ онгон дархан хайрхан өөд өөрөө ч би өлмий хүргэж үл зүрхэлнэ. Д. Намсрай. Лусын охинтой зохиосон үлгэрийн төгсгөл;
3. Цол, хэргэм: дархан аварга (улсын наадамд түрүүлсэн арслан цолтой бөхөд олгох цол) - Далай даян дархан аварга аа хө. З. Түмэнжаргал. Зууны манлай., дархан алдар (хэнд ч гутаагдашгүй нэр алдар), дархан бэйл (бүрэн эрхт бэйл), дархан ван (бүрэн эрхт ван), дархан хил (хэн ч халдашгүй хил) - Дархан хилээ манаж яваа дайчин чамдаа очмоор байлаа. Д.Пүрэвдорж. Хөх даалимбан тэрлэг;
4. Гаршсан, найдвартай: дархан мэх (маш чадмаг эзэмшсэн мэх) - Дархан мэх нь дээ гэж хүмүүс хоорондоо ярилцаж байлаа. Ч. Лодойдамба. Тунгалаг тамир., дархан ташаа (ташаалдан баттай унагах мэх) - Би түүнийг сугадан босгох зуур энгэр дээрх одонг нь ажиглаад, нүүр рүү нь лавлан харвал манай нутгийн нэрт бөхчүүдийн нэг байсан “дархан ташаа” Пэлжид гуай байлаа. Л.Дашням. Нялх ногоо., дархан бялзуухай [амьтан] (бор ногоон өдтэй, зулай дээрээ шар юм уу улбар шар сөөсгийтэй, бор шувууны багт хамаарах жижиг шувуу; шоргоолж бялзуухай), дархан шувуу орд (тэнгэрийн бөмбөрцгийн өмнөд хагасын ордны орд).

--oOo--