1. Юмыг торгох, тогтооход хэрэглэх нэгэн үзүүрийг шовхлон хийсэн төмөр, модон хэрэгсэл - Янжин гадсыг авч гараараа дараад шороонд шигтгэв. Г.Дүйнхэржав. Арилшгүй мөр., аргамжааны гадас (морь аргамжих аргамжааны үзүүрт байж, газарт шигтгэх зүйл) - Алсын анираар боргон байсан хоточ нохой эзнээ танин нам гүм болж, эмээлийг нь авсан морь шөнийн талыг сүлэртэл нэгэнтээ үүрсэх сонсдоод төдхөн аргамжааны гадас цохих нь саахалтын чандаас бүдэгхэн сонсдов Б. Догмид. Тууварчны охин., зэлний гадас (зэл тогтоох том гадас) - Базаржав тэр өглөө унага барилцахаар ирсэн хүмүүсийн хамт гүүн зэлний гадас түгжин, зэл татаж, гэрт нь айргийн хөхүүрийн цах түгжин, хүч тавин шамдаж гарваа. С. Дашдооров. Говийн өндөр., майхны гадас (майхан бэхлэн тогтоох зүйл) - Тэгснээ төдөлгүй хөлдүү газар майхны гадас шааж, жин жин хийсэн чимээ дуугарган, орон нутагтаа ирж байгаа хүний омог бардам үгс хаялцан дах дэвсгэрээ юун түрүүнд чирэн, цөм л нам жим унтахын бөөн хүсэл болжээ. С. Дашдооров. Хатан туулын ус., модон гадас (мод цавчиж шовхлон хийсэн гадас) - Үхрийн баас хатахаа болиход суран зэл хар аяндаа гогцоорч, модон гадас өндөлзөж эхлэнэ. Ж. Лхагва. Би аргалчин., төмөр гадас (төмөр шовхлон хийсэн гадас) - Дондог Дорлиг хоёр булгийн ногоон цэнхэр мөсөн дээр хүрч, усан болор адил гятганаж, ёроолын чулуу нэвт харагдах толь шиг мөсөнд төмөр гадас зоож, дээрээс нь лантуудан хагалж эхлэв. Т. Баасансүрэн. Өвөл., хусан гадас (хус модыг шовхлон хийсэн гадас) - Урцнаас нэлээд зайтай боргионы дээд талын гүнзгий намуухан газраар сажин сажингийн зайтай бүдүүн хусан гадас шааж, хооронд нь бургас сүлжин, загас нэвтрэхгүй хаалт хийгээд, мөн бургасаар сүлжсэн гувчуур тавьжээ. С. Эрдэнэ. Өвөгцүүл., шорон гадас (шовх үзүүртэй шор маягийн гадас), гадас сугалах (шаасан гадсыг буцааж авах), гадас шаах (гадсыг газарт шигтгэн оруулах) - Хаа нэгтээ эгч маань морийг аргамжиж байгаа бололтой гадас шаах нь “тан-нн-тан-нн” дуулдана. Д. Намсрай. Лусын охинтой зохиосон үлгэрийн төгсгөл., гадсан худаг (эгц босоо худаг), *шаасан гадас шиг зогсох (хаашаа ч хөдлөхгүй бат зогсох гэсэн санаа) - Гэтэл хөгшин халиун морь маань хүчээр хэд алхсанаа шаасан гадас шиг яг зогсож, бүүр сүүлд нь гэдрэг сууж эхлэх нь тэр. Д. Мягмар. Гөрөөчин;

---

2. Модон гараг: алтан гадас [одон орон] (а. Алтан мөнгөн шаргын ордны сүүл талын том од, тэнгэрийн орхилгод оршиж, дэлхийн бөмбөрцгийн хойд зүгийг заана - Орой дээрх алтан гадас тод улаан өнгөөрөө ялгарч, зүүн хойно долоон бурхан голлож, мичдийн зургаан одон ах дүүсээрээ буусан айлууд шиг бие биедээ шахаж, харин марлын зургаа л үргэлж хэрэлдэж байдаг хамаатнууд шиг бие биеэс хол цувран буужээ. Д. Гармаа. Хуучин хэрэм; б. [аман зохиол] Хөхдэй мэргэн харваачийн хоёр шарга морины аргамжааны гадас); алтан гадас одон (хөдөлмөрийн гарамгай амжилт гаргагсдыг шагнадаг төрийн одон) - Аав минь одоо нэгдлийн тэргүүний малчин, энгэр дээр нь алтан гадас одон гялалзаж байгаа. Ж. Лхагва. Саарал даага.