Хэвлэх


2024-07-24 04:07:19http://mongoltoli.mn/

БОГИНО

1. Юмны хоёр үзүүрийн хоорондын зай бага, урт биш: богино борви (а. Охор борви; б. [шилжсэн] Санаа нь их боловч сачий нь бага) - Бодол нь том боловч борви нь богино биз. Халх ардын тууль., богино хүрэм (хонгоор татсан хормойтой хүрэм), богино хавирга (өвчүүний дээд этгээдийн охор хавирга) - Бор зүрх минь бол бол хийв, богино хавирга минь шир шир хийв. Монголын нууц товчоо., урт богино [хоршоо] (юмны хоёр зах хол ойр байх чигийн дагуу хэмжээ), богино буу их дуутай, богино хүн их санаатай [зүйр цэцэн үг] (хэр чинээгээ мэддэггүй хүн түүнийгээ мэдэхгүй ихэрхэж явдаг гэсэн санаа), богино дөрөө, босоо жолоогоор [зүйр цэцэн үг] (яаралтайгаар, амсхийлгүйгээр);


2. Намхан, оготор, өндөр биш, тагдгар: богино хөл (тагдгар хөл), богино хүзүү (тагдгар хүзүү), богино хүлэг (намхан морь) - Өндөр хүлгийн дээгүүр, богино хүлгийн доогуур. Жангар; [шилжсэн] Хориг, харамч: гар богино (гар татуу, харамч) - Гар богино, ганзага татуу. Ж.Дашдорж. Монгол цэцэн үгийн далай;
3. Удаан биш үргэлжлэх хугацаа, ахар: богино нас (ахар нас, урт насгүй), богино түүх (а. Цаг хугацааны хувьд урт биш түүх; б. Товч түүх) - Бид хоёрын богино түүх үүгээр төгсөв өө. Д.Маам. Тэмээний дууль., богино улирал (цаг хугацааны хувьд ахар улирал), богино шөнө (ахар шөнө) - Зуны шөнө богино тул өглөөний найман цагт нар нэгэнт дээр гарчээ. Д.Нацагдорж. Зохиолууд;
4. Хэмжээ нь их биш, бага шиг, товч, сунжруу биш: богино аян (ойр зуурын аян), богино жүжиг (бага шиг хэмжээтэй жүжиг), богино яриа (товч яриа);
5. [шилжсэн] Өнгөц, нимгэн, гүн бус: богино жолоо (өөрийн гэсэн мэдэлгүй, холын бодолгүй байдал) - Та томоотой хүн байтлаа бүсгүй богино жолоотой биднийг юунд ингэж элэг барьж явдаг юм бэ? Д.Нацагдорж. Зохиолын түүвэр., богино санаа (богино ухаан);
6. [шилжсэн] Өчүүхэн, бяцхан: богино хөлийн ан (тарваганы ан) богино хэл (өчүүхэн хэл, бөөрөнхий хэл) - Болох болохгүйг чалчсан богино хэл минь цуцлаа. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол;
7. [шилжсэн] Ойрхон, хол биш: богино бэлчээр (ойр газрын бэлчээр), богино хөлийн мал (гэрийн ойр бэлчдэг бог мал) - Төлөг шүдлэн зэрэг эцэнхий доройг нь өвөлжөө бууцны ойр богино бэлчээрт хариулж бай. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., богино долгион (арваас нэг зуун тавин метр зайнд барих радио долгион);
8. [шилжсэн] Гүн гүнзгий биш, алсыг харж сэтгэж чаддаггүй: богино ухаан (ухаан муутай), богино бодол (өчүүхэн бодол).

--oOo--