Улсын цааз хууль, олон нийтийн хэв журмыг зөрчсөн үйл хэрэг болон түүнийг үйлдсэн гэм буруутай этгээдэд ногдуулсан шийтгэл: алах ял (егүүтгэх, үгүй хийх шийтгэл), хорих ял (хорьж цагдах шийтгэл), ял нөмөргөх (хэрэг хийгээгүй хүнийг ялд унагах гэж оролдох), ял тогтоох (гэмт хэрэгтэнд ял оноох), ял торгох (гэмт хэрэг үйлдэгсдэд мөнгөн шийтгэл ногдуулах), ял тохох (ял тулгах), ял төлөвлөх (ял үйлдсэн хэрэгт нь тохирох шийтгэлийг урьдчилан тогтоох), ял тулгах (үйлдсэн гэмт хэргийг нь тулган хүлээлгэх), ял унагах ~ ял ногдуулах (гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдэд зохих шийтгэлийг ногдуулах), ял хийх (а. Хууль цаазад эрсдэх гэмт хэрэг гаргах; б. Гэмт хэрэг үйлдэгсдэд шийтгэл ногдуулах), ял хүлээх (а. Хийсэн хэргээ хүлээх, үйлдсэн гэмт хэргээ илчлэн гаргах; б. Ногдуулсан ялыг зөвшөөрөх), ял хэлтрүүлэх (ногдсон шийтгэлийг өршөөж уучлах), ял шийтгэх (шийтгэл ногдуулан хүлээлгэх), ял эдлүүлэх (ногдуулсан шийтгэлийг биеэр эдлүүлэх), ялын төлөвлөгөө (гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдэд уг хэргийн хүнд хөнгөнийг нягтлан үзэж зохих шийтгэл зэмлэлийг ногдуулсан урьдчилсан төсөл), ял баа [хоршоо] (шийтгэл, гэсгээл) - Зарга шийтгэх газар хүргэн өгч, ял баа эдлүүлэх учиртай сан. Б.Ринчен. Монгол бичгийн хэлний зүйн удиртгал., ял буруу [хоршоо] (зэм буруу) - Бага сага ял бурууг шаахайн улаар түүшийг дөч буюу тавь алгадаж шийтгэв. А.Дашням. Хүрэндэлтийн хүүхэн., ял гэсгээлт [хоршоо] (гэсгээл цээрлэл) - Ийм гэмд унасны ял гэсгээлт хүнд ирэхийг санан санан, ихэд гашуудав. Ж.Боккаччо. Декамерон., ял зэмлэл [хоршоо] (шийтгэл зэм) - Эндэгдэл гарвал ял зэмлэл хүлээдэг нь барсыг тэвэрч хэвтсэнээс юуны өөр. Хоёр загалын тууж., ял нүгэл [хоршоо] (шийтгэл, нүгэл) - Чиний ял нүгэл тэнгэрт тулжухуй. Гурван улсын үлгэр., ял осол [хоршоо] (осол, эндэгдэл) - Ял ослыг тайлж шийтгэлцэж явмуй. А.Дашням. Хүрэндэлтийн хүүхэн., ял торгууль [хоршоо] (торгууль төлбөр), ял төлбөр [хоршоо] (төлбөр торгууль), ял хариуцлага [хоршоо] (шийтгэл хариуцлага) - Ял хариуцлагаас зайлсхийхийг бодож суув. Ж.Верн. Арван таван наст капитан., ял цээрлэл [хоршоо] (ял шийтгэл, ял гэсгээл), ял шийтгэл [хоршоо] (хэрэг хийсэн хүнд тухайн гэмт үйлдэлд нь тохируулан өгөх гэсгээл), ял шийтгэл эдлэх (нийгэмд аюултай гэмт хэрэг үйлдсэн этгээд, шүүхийн оноосон албадлагыг биеэр гүйцэтгэх), ял янх [хоршоо] (шийтгэл цээрлэл) - Хараахан ял янх хүлээлгүй баруун зуудаа эсэн мэнд эгж ирэв. Б.Ринчен орчуулав. Зовлонгийн далай.