Хэвлэх


2024-07-05 07:08:09http://mongoltoli.mn/

ЭРДЭМ

1. Сургуулиар сурч боловсрон, дадлага хичээлээр мэргэжин сурсан мэдлэгийн цогц: эрдэм сурах (ном үзэх, мэдлэг чадвар эзэмших) - Дугар хөвгүүн эрдэм сурав. Эр болов. Д.Нацагдорж. Бүрэн түүвэр., ерөнхий эрдэм (байгаль, нийгэм, сэтгэхүйн үзэгдлийг тайлбарлах шинжлэх ухааны ерөнхий нэр), эрдмийн зэрэг хамгаалах (эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлээ хамгаалж, зэрэг цол авах), эрдмийн зөвлөл (эрдэм шинжилгээний ажил, төслийн үр дүн, эрдмийн зэрэг, цол олгохыг хэлэлцдэг хүрээлэн, их дээд сургуулийн эрдмийн дээд хурал), эрдэм билиг [хоршоо] (эрдэм ухаан), эрдэм боловсрол ~ эрдэм мэдлэг [хоршоо] (олж авсан мэдлэг мэргэжил, чадвар) - Энэ газар сууж эрдэм боловсролыг сурч, улс ардад туслахыг зорив. Д.Нацагдорж. Бүрэн түүвэр., эрдэм соёл [хоршоо] (боловсрол, хүмүүжил) - Эдүгээ бид юуны хүчээр энх амрыг үзэж эрдэм соёлд дэвшсэн вэ? С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., эрдэм сургууль [хоршоо] (а. Мэдлэг чадвар; б. Эрдэмд шамдах газар) - Эрдэм сургуульд ороод хожим засгаар тэжээлгэнэ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., эрдэм ухаан [хоршоо] (хүний мэдлэг, оюун ухаан) - Эрдэм ухаан, ёс зарчим мэдэхгүй амьтан хорвоод амьд явахын хэрэггүй. В.Шарма. Таван сургамж., эрдэм чадвар [хоршоо] (мэдлэг чадал) - Эрдэм чадвар сайтай хэсэг залуусыг ажиллуулж байна. “Ардын эрх” сонин., эрдэм багатын омог их, ишгэн ухнын гүйдэл их [зүйр цэцэн үг] (эрдэм ном муутай хүн мунхаг байдаг гэсэн санаа), эрдмийг хичээлээр сурдаг, эрлийг сургаар олдог  [зүйр цэцэн үг] (амжилтад хүрэхийн тулд уйгагүй чармайх хэрэгтэй гэсэн санаа), эрдмийг гүн гэж бүү цөхөр, эндэгдлийг бага гэж бүү омтгойд  [зүйр цэцэн үг] (шантарч бэрхшээлгүй эрдэм номыг шамдан сур гэсэн санаа), эрдэмд хязгааргүй, эрэлд хязгааргүй  [зүйр цэцэн үг] (эрдмийг сурч дуусна гэж байдаггүй гэсэн санаа);


2. Зарим юмны ид чадал: зэвэрч өнгө нь гутдаггүй нь алтны эрдэм (өнгө гутдаггүй нь алтны чанартай холбоотой), хурдан морины эрдэм (хурдан морины шандас), эрдэм чадал [хоршоо] (мэдлэг чадвар) - Эндээс эдүгээ хүртэл эрдэм чадал эрх буян хос бүрдсэн хүн дэлхий дахиныг эзэлнэ. В.Инжаннаши. Хөх судар., ид эрдэм [хоршоо] (ид хав, шандас, чанар чансаа), эрдмийн дээд эв, эрхмийн дээд эх  [зүйр цэцэн үг] (а. Эв эрхэм; б. Эхийн ач хайр хязгааргүй их гэсэн санаа).

--oOo--