Хэвлэх


2024-11-06 01:42:31http://mongoltoli.mn/

ЭД

1. Хүний эдэлж хэрэглэдэг зүйлийн ерөнхий нэр: эд юм (хүний өргөн хэрэглээний бүх зүйл), эд агуурс [хоршоо] (эд хөрөнгө) - Элдэв зүйл эрдэнэ хив торго тэргүүтэн эд агуурсыг түмээд түмээд тоотон болгож, эрх охиндоо лав өгч бүрүүн. Саган сэцэн. Эрдэнийн товч., эд бараа [хоршоо] (хүний эдлэх хэрэглэх зүйлийн ерөнхий нэр) - Наймаачин панзчин тасралтгүй хөлхөж, янз бүрийн эд бараа зарж явна. Б.Нямаа. Арандалынхан., эд баялаг [хоршоо] (эд хөрөнгө) - Өрнөд европын орнуудыг дороо дарж, тэдгээрийн эд баялгийг мэдэлдээ оруулаад байв. “Цог” сэтгүүл., эд хогшил [хоршоо] (хүний гэр ахуйн хэрэглэл) - Авдар дахь жаал зугаа эд хогшлоос нь авчээ. Л.Түдэв. Нүүдэл., эд хөрөнгө [хоршоо] (хүний хурааж цуглуулсан эд зүйл, мөнгө төгрөг) - Амин зуулга, эд хөрөнгөөр ядуухан байв. П.Хорлоо. Түүвэр зохиол., эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим [зүйр цэцэн үг](эрдэм ном хамгаас чухал гэсэн санаа), эд ихт догшин, эрдэм ихт номхон [зүйр цэцэн үг](а. Хүн хэдий чинээ эрдэм мэдлэгтэй байна төдий чинээ номхон даруу байдаг; б. Эд хөрөнгө ихтэй хүн бардам гэсэн санаа), эдийг эдэлбэл барагдана, эрдмийн эдэлбэл арвижна [зүйр цэцэн үг] (эд хөрөнгө хөөцөлдөхөөр эрдэм ном сур гэсэн санаа), эдийн ашиг эхэндээ, эрдмийн ашиг эцэстээ [зүйр цэцэн үг] (эд эдлэл бол даруй хэрэглэгдээд элэгдээд дуусна, харин эрдэм мэдлэг бол улам баяжиж насад тэжээнэ гэсэн санаа), эдийн сайн гаднаа, хүний сайн дотроо [зүйр цэцэн үг] (хүний сайн муу нь өнгө зүсэндээ биш, мөс чанартаа байдаг гэсэн санаа);


2. Хүний эдэлж өмсөх зүйлийг хийх даавуу, торго, бараа;
3. Бараа таваар, эд зүйл - Эд хэврэг, эзэн мөнх. ААЗ., эд авах (хахууль авах), эд бөглөх [хуучирсан] (хахуульдах, хахууль өгөх), эд мөрийн баримт (хэргийн газар үлдээсэн ул мөр) - Ах нь эд мөрийн баримт болох зургуудаа үзүүлж чамайг амархан дөнгөнө дөө. Г.Дүйнхэржав. Арилшгүй мөр., эд тавших (наймаанаас ашиг хонжих), эд хуваах (а. Хүний хөрөнгө зоорийг хувааж эзэмших; б. Хулгайн юмыг учир мэдэж хуваан авалцах), эд хүргэх [хуучирсан] (бусдад бэлэг дурсгал болгож эд агуурс өгөх), эдийн мал [хуучирсан] (хүүхэн гуйх үед хүргэний талаас хүүхний талд өгч хуримын юм бэлтгүүлэх мал, идээний зүйл), эдийг тэтгэгч [хуучирсан] (арван хоёр эрхтний арван нэгдүгээрх буюу нохойн ёгт нэр), эд хэрэглэгч (хэрэгцээт юмаа худалдан авагч хүн), даавуун эд (даавуугаар хийсэн эд зүйл), ноосон эд (ноосоор хийсэн эд зүйл, хувцас хунар), чанар сайтай эд (яс чанар сайн зүйл); эдийн засаг (тухайн нийгэм оршин тогтнох үндэс суурь болсон үйлдвэрлэлийн харьцааны цогц ухагдахуун), эдийн засгийн бодлого (төрөөс улс орны эдийн засгийг хөгжүүлэх чиг шугам), эдийн засгийн гэмт хэрэг (улсын болон бусдын эд зүйл, мөнгө төгрөгийг зүй бусаар авч ашигласан мөнгө санхүүтэй холбоотой хэрэг) - Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтэс байхдаа танайх авлига татвараас зайлсхийсэн асуудлыг шалгадаггүй байсан юм уу? Өдрийн сонин., эдийн засгийн мэдээлэл (материал баялгийн үйлдвэрлэл, хуваарилалт, солилцоо, хэрэглээний хүрээн дэх үйл ажиллагааны тухай тоо баримт, мэдээ), эдийн засгийн хууль (эдийн засаг хөгжих зүй тогтол), эдийн засгийн хямрал (эдийн засгийн үйл ажиллагаа, гадаад ба дотоод хүчин зүйлээс болж ард түмний амьдрал доройтон, улс орны хөгжил зогсонги байдалд орох байдал), эдийн засгийн цагдаа (мөнгө санхүү, зээл, өр авлагатай холбоотой асуудлаар дагнан ажиллах цагдаагийн ажилтан), эдийн засгийн чөлөөт бүс (гадаад дотоодын хөрөнгө оруулалт, худалдаа, үйлчилгээ, зам тээвэр, холбоо зэргийг төвлөрүүлэн, үйл ажиллагаа явуулж буй төв) - Эдийн засгийн чөлөөт бүс нь нээлттэй бодлогыг хэрэгжүүлэх чухал бүрэлдэхүүн хэсэг юм. “Үнэн” сонин., эдийн засгийн шинэчлэл (нийгмийн хөгжлийн хурдац, гадаад дотоод харилцааны хөгжил, өөрийн орны ирээдүйн зорилт зэргээс шалтгаалан хийгдэх, эдийн засгийн бодлогын өөрчлөлт) - Эдийн засгийн шинэчлэлийн хүрээнд, аж ахуйн тооцоог нэвтрүүлэх, хөдөлмөрийн бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, эдийн засагт шинэ механизм нэвтрүүлэх зэрэг арга хэмжээ авах зайлшгүй шаардлагатай. “Үнэн” сонин., эдийн эзэн [хуучирсан] (хулгайд алдсан юмны жинхэнэ эзэн), эд бараа [хоршоо] (хүмүүсийн хэрэглэх эдлэл, барааны ерөнхий нэр) - Даруй өөрийн биеэр мянган тэмээ ачаагаар газрын нарийн зөөлөн хүнд эд бараа, алт мөнгө, тэрэм цэмбийг авч Монголын Чингис хаанд дагаар ирэв. В.Инжаннаши. Хөх судар., эд өлөг [хоршоо] (а. Түүхий эд; б. Эртний булш бунхнаас гаргаж авсан зүйл), эд таваар [хоршоо] (үйлдвэрлэн гаргасан бараа бүтээгдэхүүн) - Эд таваар, алт сувдыг цагаан туламд дэлгэж, тэнгэр газарт үзүүлж хураан их сан хөмрөгт оруулав. В.Инжаннаши. Хөх судар., *эд бад хийх (а. Үрэн таран хийх, эвдэж устгах; б. Хөнөөх, хороох);
4. Амьтан, ургамлын үндсэн бүрэлдэхүүн: булчирхайн эд (булчирхайг бүрдүүлж буй эсүүдийн нийлбэр нэхдэс).

--oOo--