Хэвлэх


2024-07-28 05:11:14http://mongoltoli.mn/

ЧОНО

Нохойн төрлийн сүүн тэжээлт махчин амьтан: чоно алах (чоно авлах), чоно буудах (чоно агнах), чонон гутал (чонын арьсаар хийсэн гутал), чонон дах (чонын арьсаар хийсэн дах), чонон санаа (муу санаа), чонон хөнжил (чонын арьсаар хийсэн хөнжил) - Цоохор морь нь цогиотойёо хө, чонон хөнжил дэлгээтэйеэ хө. Монгол ардын дуу., чонын бэлтрэг (чонын үр төл), чонын үүр (чоно бэлтрэглэж, нялх бэлтрэгээ агуулж, тэжээн бойжуулах газар, нүх), азарган чоно (эр чоно), өлөгчин чоно (эм чоно), чоно боохой [хоршоо] (хээрийн амьтан), чонын хөрвөш (бие халуу оргин загатнаж, хэсэг хэсэг бэлцрүү гарч гөвдрүүтэх харшил өвчин), *чоно махнаас гарах (дадаж сурсан зангаа тавихгүй гэсэн санаа) - Муусайн яргачингууд биднийг хуурах гэж бодоогүй бол чоно махнаас гарна даа. Д.Сэнгээ. Одон тэмдэгт дугаар застав., чоно үүрэндээ өлзийтэй (өөрийн хүмүүс, танил талдаа өршөөлтэй хандах байдал), *чоно хонь хоёр шиг/ хонь чоно хоёр шиг (бие биеэ үзэж чаддаггүй) - Тэр бид хоёр хонь чоно боллоо. Л.Түдэв. Алтан гадас чигийг заана., *чонын амнаас гараад барын аманд орох (нэг аюулаас мултраад, улам их аюултай тулгарах) - Үйлс чи Дариас салаад, Царчин тайжид олзлогдсон нь чонын амнаас гараад барсын аманд оржээ. Үйлсийн үнэн түүх., *хонинд орсон чоно шиг (зэрлэг хэрцгий авирлах) -Цайтын цагаан талд дайсныг гүйцээд, олон хонинд орсон чоно мэт цавчиж, нэг зуун хүнийг алав. Монголын нууц товчоо., *хонио чоноор мануулах (мэдсээр байж, итгэлгүй хүнд юмаа найдаж орхих), *хөгшин чоно (туйлын хашир, туршлагатай), чоно халтар [ургамал] (үнэр сайхантай нэгэн зүйл зэрлэг ногоо, хүж болон үнэртэн хийхэд хэрэглэнэ), чоно яр (хүний нүүр зэргээр гарах улаан өнгөтэй яр), чонон хялгана [ургамал] (нэгэн зүйл шивээт хялгана), чонын өргөс [ургамал] (иш өндөр болоод өргөстэй, цэцэг Хонгорзулын адил, нуга газар ургах, Голгэсэртэн овгийн олон наст өвс), чонын сүүл [ургамал] (бургасны адил навчтай, исгэлэн амт бүхий, түүхийгээр нь идэж болох нэг зүйл ногоо; тэрэм), чонын төмс [ургамал] (шар цэцэг бүхий нэг зүйл сараана), чонын хэл [ургамал] (Ноцоргонотон овгийн нэг төрөл, ханиалга дарах зэрэгт хэрэглэдэг, хоёр ба олон наст өвслөг хог ургамал), чонын элэг [ургамал] (сондуутай, мойл мэт үр бүхий нэг зүйл бут, үрийг идэж болохгүй).

--oOo--