Хэвлэх


2024-07-28 06:23:17http://mongoltoli.mn/

ХҮНДЛЭХ

1. Хүндэтгэх, хүндтэйд үзэж ёс журмыг гүйцэтгэх - Хатан орж ирээд, бүгдэд үл мэдэгдэх жуумалзах мишээлтээр бэлэг барьж, мэхийн хүндэлж өөр өрөө рүү орлоо. С.Удвал. Их хувь заяа., хүндлэн дайлах (хүндэтгэлийн зоог барих) - Гэртээ жич залан аваачиж хоол ундны сайнаар элдэвчлэн дайлаад хувцас хунарын бэлэг барьж өгүүлрүүн. В.Шарма. Таван сургамж., хүндлэн зочлох (найрсгаар хүлээн авч идээ будаагаар дайлах) - Манай монголчууд таньдаг хүнээс таньдаггүй хүнээ илүү хүндлэн зочилдог юм билээ. С.Лочин нар. Галтай залуу нас., хүндлэх ёс (ахмадыг дээдэлж, хайрлах дэг журам) - Та нар хатнаа залаад ир, эрхэм гийчнийг өөрийн гараар хундага өргөн хүндлэх ёс гүйцэтгэ гэв. “Утга зохиол урлаг” сонин., багшаа хүндлэх (багшаа дээдлэн үзэх) - Багш нараа хүндэлж, заасан сургасныг нь нэг гэж орхилгүй цээжилжээ. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., настныг хүндлэх (хөгшдийг дээдлэх) - Настнаа хүндлэх гэдгийг эд нар бүр мартчихжээ. Манай муу Мандах ч арай ингэдэггүй сэн. Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., хайрлан хүндлэх (бусдыг дотночлон хүндэтгэх) - Гэрийн эзэн эмчийг үдэж гаргахдаа түүнийг хайрлан хүндэлж хязгааргүй баярласнаа хэлж ядан байв. С.Удвал. Та бид уулзана;


2. Айлчин гийчнийг дайлах: зочид гийчдийг хүндлэх (зочдыг хүндэтгэн цай идээ барих, дайлах) - Төдхөн шинэ цай хөөсрөн буцалж, ирсэн гийчнээ нутгийн заншлаар хүндлэн ёслов. Ж.Дамдин. Үймээний жил., хүндлэх тусам хөндлөн унах [зүйр цэцэн үг] (олны хүндлэлийг дааж чадахгүй гэсэн санаа), хүндлэх хөнгөлөх авир өөрийн зангаас, хүндлэгдэх хөнгөлөгдөх авир хүний зангаас [зүйр цэцэн үг] (аливаа юм өөрөөс болон бусдаас шалтгаална гэсэн санаа).

--oOo--