Хэвлэх


2024-08-27 10:56:31http://mongoltoli.mn/

ХОТ

1. Нэгэн газар барилга байшин цогцлон суурьшсан бөгөөд үйлдвэр, худалдаа, засаг захиргааны байгууллага төвлөрч хүн ам олноор хуран цугларсан газар: хот байгууламж (уран барилга, нийгэм эдийн засаг, ариун цэвэр эрүүл ахуй, барилга техник, байгаль орчныг хамгаалах арга хэмжээг иж бүрнээр хамарсан хотын төлөвлөлт барилгажилтын онол практик), хот орох (хөдөөгөөс төв газар очих, хотод очих), хотын хөдөлгөөний дүрэм (хүн ам шигүү суурьшсан газар мөрдөх ердийн ба авто хөсөг, хүмүүсийн зохицон явах дүрэм, төв газрын замын хөдөлгөөний ба зорчигчийн мөрдөх дүрэм), хотын хүн ам (төвлөрсөн газрын хүн ам), хотын хайс [хуучирсан] (хуучин цагт хот балгасын гадуур барьдаг байсан хэрсэг), хотын цомцог [хуучирсан] (хотын хэрэм дээрх нэг зүйл барилга), хотын цэцэрлэг (төв газрын ургамалжуулсан амрах, алжаал тайлах газар), нийслэл хот (төрийн дээд эрх мэдэл бүхий байгууллага, засаг төрийн албан байгууллага орших улсын төв хот) - Одоо миний өмнө урт зам өч төчнөөн өртөө буудал, нийслэл хот бий. П.Лувсанцэрэн. Хөдөөгийн дуун: хот балгас [хоршоо] (эртний төв суурин газар, барилга байшин), хот суурин [хоршоо] (хүн ам олноороо суурьшсан, барилга байшин, үйлдвэр, худалдаа, засаг захиргааны байгууллага төвлөрсөн газар), хот тосгон [хоршоо] (бага шиг суурин газар), хот болбол дөрвөн их хайстай, хурим болбол төрийн их ёстой [зүйр цэцэн үг] (юм ёс журамтай байдаг гэсэн санаа);


2. Хөдөө газар хэд хэдээрээ хамтран буусан мал сүрэг бүхий айл өрх - Зөөлхнөөр мэгших нь хаврын орой хотноо дуулдах гүүргийн дуу шиг сонсогдлоо. Л.Дашням. Нялх ногоо., хот айл (мал аж ахуй эрхэлсэн хэд хэдэн өрх гэр, малчин ардууд хамтран нүүдэллэж хөдөлмөрөө хоршин мал сүргээ маллах, ашиг шимийг хамтын хүчээр авдаг хөдөлмөр зохион байгуулалтын хэлбэр) - Мань жинчид ийнхүү дөрвөн гэр нэг хот айлын гадуур гарч яваа ажээ. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., хот өрх (нэг хэсэг өрх айл), хот ус [хоршоо] (айл саахалт), хот хороо [хоршоо] (хамтын хөдөлмөрөө нэгтгэн хэд хэдээрээ аж төрөх айл өрх болон тэдгээрийн үхэр малын хашаа хороо) - Ся улсын цэргийн хот хороо цөм хоосорсон, цэрэг оровч идэх юмгүй тул Цагаадай энэ хоёр газрын улс иргэний морь тэмээ, алт мөнгө, торго бөс эл зүйлийн сав зэвсгийг хэдэн түмэн цэрэг олж даруй олон иргэнийг захиран Онон мөрний хөвөөнд нутаглуулав. В.Инжаннаши. Хөх судар., хот саахалт [хоршоо] (а. Хэд хэдээр хамт буусан өрх айл; б. Хот хороо), айл хот [хоршоо] (а. Гэр орон; б. Хөрш, зэргэлдээ), айл хотны хүмүүс (хөрш зэргэлдээ хүмүүс).

--oOo--