Хэвлэх


2024-11-25 04:40:30http://mongoltoli.mn/

ХОР

Хүн, амьтан, ургамлын эд эсийг хордуулж гэмтээх бодис - Урьдын булаагдсан өшөөгөө санаж нууцаар хэлэлцэн хоолонд хор хольж өгчээ. Монголын нууц товчоо., хор идэх (хордуулах бодис идэх), хорны ерөндөг (хоргүй болгох зүйл), хор хаях (оготно зэрэг гэрийн хорт шавж, амьтныг устгахаар хор цацах, тараан хаях), хор судлал (элдэв хорт бодисын бүтэц, найрлага, үйлчлэл, хордуулах чадвар, бие махбодод үүсгэх өөрчлөлт, сэргийлэх, эмчлэх аргыг судалдаг анагаах ухааны салбар), хор цацах (айлын гэр орон, ой мод зэрэгт элдэв хортон шавжийг устгахаар хор хаях), хор тайлах ~ хор дарах (хүн, амьтны биед хор болж байгаа зүйлийг арилгах, саармагжуулах), хорыг нь дарах (хорноос нь гаргах, хорыг нь тайлах), хорыг хороор дарах (мууг муугаар нь хөөж зайлуулах), могойн хор (могойн амны хөндийд уутанцарт байх хордуулах бодис), чонын хор (хүнж, хортой эм), *хор идсэн шаазгай шиг (амархан согтох, дороо согтох) - Хуучин бууны хугархай юу билээ гэж түмпэн шиг хулаар айраг барихад хор идсэн шаазгай гэгчээр хэдийн дэлбийтэл согтсон Жамган айргийг авав. С.Эрдэнэ. Хүүхдийн найр., *нүдний хор гаргах (хэсэгхэн хугацаанд унтаад авах, дугхийх) - Тэгээд Данзан тооноор шөнийн тэнгэрийг ажигласнаа “Шөнө дөл хэдийнээ өнгөрчхөж, би адуундаа явъя. Дэрэм ирж түр ч гэсэн нүднийхээ хорыг гаргаг” гээд эмээл хазаараа авч гадагш гарлаа. Д.Мягмар. Оторчин., *хор хольж, хормой дүрэх (муу хэрэг үйлдэх), *нүдний хор орох (олон хүн шунан шохоорхох) - Харин Дэжидмаа ганц охин учраас эрх танхи, аав ээж нь түүнийг харчуудын нүдний хор орохоос болгоомжлон олны хөлтэй газар бараг явуулдаггүй байв. С.Эрдэнэ. Сэрүүн дуганы мөхөл., *хор найруулах (хэн нэгэн болон ямар нэг зүйлд хор учруулж болох үйл ажиллагааг зохион байгуулах), хороос бусдаар хоол хийж, холтсоос бусдаар эд хийх [зүйр цэцэн үг] (эд хөрөнгөө гамнах, эвлүүлэн аргацааж цуглуулах, юмхнаар юм хийх гэсэн санаа), хор өвс [ургамал] (хээрийн бүс, говирхуу газар ургадаг, ягаан шар, улбар цэцэгтэй, олон наст ургамал, төрөл зүйл олон зарим нь хортой).

--oOo--