Хэвлэх


2024-07-27 05:17:10http://mongoltoli.mn/

ХОЛИХ

1. Юмыг нийлүүлж хутгах - Уут савнаас чанасан, боорцог, хонины сүүл хольж багсарсан замбайн гурил тэргүүтнийг гаргаж аягандаа хийв. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., холих сав (хүнсний бүтээгдэхүүн бэлтгэх явцад янз бүрийн хатуу, шингэн түүхий эд, материалыг хооронд нь хольж боловсруулах ажиллагааг хурдан хугацаанд гүйцэтгэж болох төхөөрөмж), хольсон тос (өрөм зөөхийг хайлж, тосыг нь ялган аваад үлдсэн цөвд нь гурил, ээзгий, чихэр зэргийг хольж хийсэн цагаан идээ) - Хэдэн өдрийн турш түүсэн мангир нь хатаж Цэнд хүүхэн өрмөө хайлж, тос холих цаг болов. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., алтанд зэс холих (алтанд зэс нийлүүлэх), сүүнд ус холих (сүүн дээр ус нэмэх), хөзөр холих (хөзөр нийлүүлэх), хольж идэхэд мангир амттай, хянаж үзэхэд сургаал алттай [зүйр цэцэн үг] (ахмад настны сургаал заавар эрхэм гэсэн санаа);


2. [шилжсэн] Юмыг хооронд нь нийлүүлэн будлиантай болгох, эмх замбараагүй болгох: хольж ярих (ярих зүйлээ будилуулах), холих солих [хоршоо] (юмыг хооронд нь нийлүүлж будлиантуулах, бүтэц бүрэлдэхүүнийг нь алдагдуулах), холих хутгах [хоршоо] (а. Юмыг хооронд нь нийлүүлэх; б. [шилжсэн] Хэрэг явдлыг будлиантуулах, эмх замбараагүй болгох) - Ер нь учир нь олдохгүй орос монгол үг хольж хутган нэлээд хэлж өгөв. С.Буяннэмэх. Түүвэр зохиол., холих сүлэх [хоршоо] (шингэн юмыг өөр хооронд найруулах), хольсоор байгаад хонжих гэх, ховлосоор байгаад салгах гэх [зүйр цэцэн үг] (далдуур хольж будлиантуулах, ховлож хагаралдуулаад дундаас нь завших гэсэн санаа).

--oOo--