Хэвлэх


2024-11-24 03:20:48http://mongoltoli.mn/

ХАВТГАЙ

1. Өө товгоргүй, тэгш: хавтгай гадаргуу (тэгш гадаргуу), хавтгай дөрвөлжин (адил талтай тэгш өнцөгт) - Энэ улсад хоёр сая гаруй хавтгай дөрвөлжин метр талбай бүхий орон сууц ашиглалтад оржээ. М.Чойжил. Андын нутаг алсдахгүй., хавтгай мод (а. Банз; б. Гурил элддэг гампанз; в. [хуучирсан] Эрүү шүүлт тулган хүнийг жанчдаг мод), хавтгай улаан үлд (тодорхойгүй шалтгаанаар төв мэдрэлийн тогтолцоо, дотоод шүүрлийн булчирхайн хямралаас болж үүсдэг арьсны өвчин), хавтгай хэнгэрэг (нэгэн зүйл хэц хэнгэргийн нэр);


2. Нимгэн, тэгш гадаргатай зүйл - Гурав дахь том хавтгай шар цавуу авлаа. Л.Түдэв. Нүүдэл., хавтгай банз (хавтгайлан зүссэн банз, нимгэн зүссэн банз), хавтгай тогтолцоо (тулгуурынхыг оролцуулан, бүх элементийн тэнхлэг нь гаднын хүчний үйлчлэлтэй нэг хавтгайд оршдог тогтолцоо), хавтгай төмөр (нимгэн бөгөөд тэгш төмөр) - Тэгэхээр нь хавтгай төмөр буюу цар тогоонд хийж хутгалан хуурна. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., хавтгай чулуулаг (наанги шороон чулуулгийн чанар хувирснаас буй болсон нэгэн зүйл ялтаслаг чулуулаг, чулуун бийр, чулуун самбар, чулуун ваар зэргийг хийхэд хэрэглэнэ), хавтгай ширэм (хавтан ширэм); хавтгай түлээ галын буг, харамч эхнэр гэрийн буг [зүйр цэцэн үг] (тухайн зүйлд хэрэглэхэд зохимжгүй гэсэн санаа), хавтгай загас [амьтан] (бие хавтгай, том нь 50 см хүрнэ, зуун мянга илүү мөхлөг түрс орхидог), хавтгай хорхой [амьтан] (а. Далайн ба гол нуурын усанд оршдог бие хавтгай хорхой; б. Хүн амьтны биед орших буцаш хорхой, цагаан хорхой, утсан хорхой, цацагт хорхойг хавтгай хорхой гэнэ), хавтгай сахал [ургамал] (олс мэт хэлтэстэй, өнгө цагаавтар, сөөхий гуталд давхарлаж өмсдөг өвс, хуучин нутагт ургана);
3. Навтгар: хавтгай хамар (навтгар хамар), хавтгай хэнгэрэг (нэгэн зүйл хэц хэнгэрэг); 3. [шилжсэн] Нийт, бүгд, хааяагүй: хавтгай болгох (газар сайгүй болгох, хааяагүй тараах), хавтгайд нь хамруулах (бүгдийг хамруулах), хавтгайдаа баяр хөөр болох (бүгдээрээ баяр хөөр болох, хааяагүй баяр хөөр болох).

--oOo--