Хэвлэх


2024-07-28 08:08:10http://mongoltoli.mn/

ҮХЭЛ

Амьд бие махбод амьгүй болох явдал: гэнэтийн үхэл (жам бусын үхэл), зуурдын үхэл (өвчний улмаас, жам бус үхэл), үхлийн аюул (үхэж болох аюул, үхэлд хүргэх аюул, үхэлтэй тэнцэхүйц аюул), үхлээс аврах (амь насыг нь аврах), үхлээс мултрах (үхэх аюулаас зайлах), үхэл гачигдал [хоршоо] (үхэж салсны зовлон) - Үхэл гачигдлын хэрэг гарч ирэв. А.Дашням. Халхын сайн ноён хан Намнансүрэн., үхэл зовлон [хоршоо] (хагацаж салах зовлон) - Харин ч нэгэн усан чанарт охин бие олныг түмэн үхэл зовлонгоос гэтлэн их үйлэнд хэрэгтэй болон чаджээ. В.Инжиннаши. Хөх судар., үхэл зовол [хоршоо] (үхэл зовлон), үхэл өнчрөл [хоршоо] (эцэг эх, ойр дотны хүнээсээ салж хагацахын зовлон) - Дайн самуунд үхэл өнчрөл гардаг юм. Ж.Лодой. Бүрхэг шөнө., үхэл хагацал [хоршоо] (ойр дотны хүнээсээ бүрмөсөн салах), үхэл хөнөөл [хоршоо] (амь насыг нь авах хор уршиг) - Богд эзний дайсанд үхэл хөнөөл хүртээх гэв. Галидас. Үүлэн зардас., *үхэл нь хөтлөх (аминдаа аюултай зүйл хийх), *үхэл дээр тахал (аюул гамшиг давхцах, муу юм дараалан болох), үхэл мөхөл [хоршоо] (аливаа зүйлийн устан үгүй болох нь), *үхлийн эзэн (үхлийн шалтгаан, үхэхэд хүргэсэн зүйл), *үхэх замыг нь зааж өгөх (алах), үхлээ эрсэн туулай үхэр тэрэгний замд [зүйр цэцэн үг] (өөрөө үйл лайгаа дуудах гэсэн санаа).

--oOo--